İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü tarafından düzenlenen “İstanbul Kent Araştırmaları” seminer serisinin yirmi üçüncüsü 4 Kasım 2021 tarihinde çevrim içi olarak düzenlendi. İstanbul Esenyurt Üniversitesi´den Ar. Gör. Can BALDAN moderatörlüğünde gerçekleşen seminere Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden Ar. Gör. Selin TURAN konuk oldu. TURAN, “Mahalle Kültürünü Sürdürebilmek ve Yeni Bir Kavram Olarak Sosyal Dayanıklı Mahalle: Kurtuluş-Feriköy” başlıklı sunumu gerçekleştirdi.
TURAN sunumuna mahalle kavramının etimolojik ve işlevsel tanımıyla başladı ve devamında Türkiye´de mahalle olgusunun geçirdiği dönüşümü ele aldı. Sosyal dayanıklılığı, toplumların çevresel, sosyal ve politik değişim süreçlerinde ortaya çıkan gerilimlerle başa çıkabilme yeteneği olarak tanımlayarak, sürdürülebilir toplumların en önemli özelliklerinden biri olarak ele aldı. Bu sosyal olgunun zamanla değişen dinamik süreçler sonucunda fiziksel mekanda da yansımaları olduğuna ve korunan kimlik ve kültürlerin bu yapıya uygun fiziksel mekanların ve mahallelerin oluşmasına da katkıda bulunduğuna değindi. Sosyal dayanıklı mahalle kavramına açıklık getiren araştırmacı, dayanıklılık ve sürdürülebilirlik literatürlerderinden de faydalanarak geliştirdiği parametreler aracılığıyla Kurtuluş- Feriköy mahallesini bu parametreler bağlamında değerlendirdi. Feriköy´ün tarihsel gelişimi ve kültürel yapısını, mahallenin demografik yapısı ve halkın yaşam biçimine dair verilerle bütünleştiren TURAN, kültürel yapının mekandaki yansımalarını gözler önüne serdi. Kurtuluş- Feriköy bölgesinin geçmişte farklı etnik gruplara ve azınlıklara ev sahipliği yaptığını ve bu özelliğinin sosyal, ekonomik ve fiziksel anlamda çok kültürlü bir yapının oluşması ve korunmasına katkıda bulunduğu vurguladı. Araştırmacı sosyal dayanıklılık kavramını ölçmek için alan sakinleriyle yaptığı mülakat ve anket sonuçlarını paylaştı. Sonuçlar doğrultusunda Feriköy mahallesinin tarih- kültür, sosyal paylaşım, sosyal organizasyon, yere bağlılık, memnuniyet gibi sosyal dayanıklılık parametreleri açısından olumlu dayanıklılık belirtileri gösterdiğini belirtti. Kent mekânınında dayanıklılık ve sürdürülebilirlik ilkesinin yaşatılmasında mimarlık, şehir planlama ve kentsel tasarım disiplinlerin ortak çalışmasının önemini vurguladı ve ancak kolektif bir çalışma ile toplumsal – fiziksel ve sosyal mekan arasındaki ilişkinin sağlanabileceğine dikkat çekti.
Sunum sonunda sosyal dayanıklı mahalle olgusunda planlar ve halk katılımının etkisi tartışıldı.
