Üniversitemiz Siyasal Bilgiler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü öğretim üyesi Dr. Burcu TAŞKIN’ın, Türkiye’de siyasal kurumların ve kutuplaşmanın kadınların siyasal temsiliyetine etkisini incelediği makalesi “Political Representation of Women in Turkey: Institutional Opportunities versus Cultural Constraints” Open Gender Dergisinde yayımlandı.
2018’de 10.su düzenlenen Avrupa Feminist Araştırmaları Konferansı (European Feminist Research Conference/EFRC) sırasında sunulan bu çalışma, konferansı düzenleyen ATGENDER kurumunun akademik dergisi Open Gender’da yayımlanmak için seçildi. Bu makalesinde TAŞKIN, Türkiye’de kadın temsilinin hem sayısal (descriptive) hem de etkili /esasa yönelik (substantive) yönlerini analiz etti.
Çalışmada öncelikle Türkiye’de kadınların güçlendirilmesi konusunun 1980’ler itibariyle tartışılmaya başlandığı ve 1990’larda toplumsal cinsiyet eşitliği için gerekli ekonomik, sosyal, politik yapılardaki ve güç ilişkilerindeki dönüşümün temellerinin atıldığına değinildi. Cumhuriyet dönemi itibariyle kadın politikacıların siyasal katılımını kısaca özetleyen Taşkın, 1990’lı yıllar itibariyle yükselen feminizm dalgasının kadınların siyasal hayata katılımını artırdığını belirtti.
Türk Parlamentosu’ndaki kadın politikacıların oranı 1999’da sadece %4’ten 2018 genel seçimlerinde %17,6’ya yükselmiş olmasına rağmen, bu artışın Türkiye’deki kadın milletvekillerinin etkinliğinde yansımadığını ileri sürdü. Çalışmada temel olarak, seçim rekabeti arttıkça kadın adayların seçilme şanslarının azaldığı ve kadınların yetersiz temsiline neden olduğu ortaya koyuldu. Öte yandan, partiler arasında sandalye dağılımı daha çok arttıkça bu durumun kadınların temsilini olumlu yönde etkilediği belirtildi. 1990’ların sonlarında ve 2000’lerin başlarında, Türkiye’de oldukça memnuniyetle karşılanan AB üyelik sürecine denk gelen kadın hareketleri ve tabandan gelen kadın hakları taleplerinin, kadınların temsilini teşvik etmek ve geleneksel patron-müşteri ilişkilerini kırmak için bu kurumsal fırsatları sunduğunun altı çizildi. Ancak genel olarak, partiler arasındaki yüksek kutuplaşma ve İslamcı ve Avrupa değerlerinin çatışması gibi kültürel kısıtlamaların, kadın milletvekillerinin kadınlarla ilgili politikalar üzerinde işbirliği yapmasını engellediği ve katı parti disiplininin Türkiye’deki kadın politikacıların parlamenter etkinliğini azalttığı da belirtildi.
Bölüm tanıtım bülteninden:
“Taşkın, 1999’dan bu yana Türkiye’de kadınların parlamenter etkisine bakıyor. Genel seçimlerde kadınların parlamentodaki temsiliyetinin %4’ten (1999) %15’e (2015) artmasına rağmen, kadınların siyasi etkisinin önemli işler yapmaları açısından siyasi etkisinin nasıl olduğunu gözlemliyor. Çalışma kadın veya feminist meselelerin müzakeresi gibi parlamenter çalışmaların azaltıldığını öne sürüyor. Analizi, kurumsal ve yerel faktörlerin parlamentodaki temsiliyet ve etkinliğinde yarattığı değişiklikleri ampirik olarak gösteriyor”.
Taşkın, Burcu (2021): Political Representation of Women in Turkey. Institutional Opportunities versus Cultural Constraints. In: Open Gender Journal (2021). doi: 10.17169/ogj.2021.106