İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu (IMUSUS), 2024 yılı Plastiksiz Temmuz etkinlikleri kapsamında plastiğin bir malzeme olarak geri ve ileri dönüşümüne dikkat çekmek üzere “Plastik İleri Dönüşüm Atölyeleri” düzenledi. İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi ev sahipliğinde, 14 Temmuz 2024 Pazar günü düzenlenen atölyelerin ilkinde Sürdürülebilirlik Ofisi ekibinden araştırma görevlisi Ayça ÇELİKBİLEK’in yürütücülüğünde plastik kapaklar ileri dönüştürülerek sanat tablosu oluşturuldu. Hazırlanan bu eserin İMUSUS’ın plastik atıkların yarattığı çevre kirliliğine ve kişilerin plastik kullanımı kaynaklı oluşan çevresel ayak izine dikkat çekmek üzere hazırlayacağı sergide sergilenmesi hedefleniyor.
İki aşamalı olarak yürütülen plastik kapak ileri dönüşüm atölyesinin ilk kısmında kişilerin plastik kullanımı kaynaklı oluşan katı atık miktarına dikkat çekildi. Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD)’nın “Küresel Plastik Görünümü” isimli raporuna göre 2000 yılında 156 milyon ton olan plastik atık üretiminin 2019 yılına kadar iki kattan fazla artarak 353 milyon tona ulaştığına dikkat çeken ÇELİKBİLEK, bu atıkların ise yalnızca %9’unun geri dönüştürüldüğünü ifade etti. Üretim süreçlerinde yaşanan yenilikler ve yeşil ürünlerin artması ile birlikte, plastiğin gündelik hayatımıza girdiği pek çok alanda sürdürülebilir ürünler hayatımıza dahil olmaya başlasa da plastiğin kullanım kolaylığı, hafifliği ve maliyet avantajı nedeniyle kullanımının kısa sürede ciddi oranda azalmasının zor olduğuna dikkat çekti. Bu nedenle, öncelikli olarak tek kullanımlık plastiklerin gündelik yaşamdan çıkarılmasını sağlayacak tüketici davranışı değişikliklerinin hedeflenmesi gerektiğini ifade eden ÇELİKBİLEK, bu süreçte kullanımından kaçınılamayan plastikler için ise; geri ve ileri dönüşüm süreçlerine önem verilmesi gerektiğini ifade etti.
Hem geri dönüşümün hem de ileri dönüşümün kaynakların yeniden kullanımını sağlayarak döngüsel ekonomiye destek olduğunu ifade eden ÇELİKBİLEK, her ne kadar yeni ürün üretiminden çok daha düşük seviyelerde olsa da geri dönüşüm sürecinin de kaynakların toplanması, atık geri dönüşüm tesislerine nakliye edilmesi, ayrıştırılması, yeni ürünlerin üretilmesi ve satış alanlarına nakliye edilmesi süreçlerinde enerji tükettiğine dikkat çekti. Bu nedenle, kamunun bu tüketimleri çok daha aza indirecek olan ileri dönüşüm süreçleri hakkında bilinçlendirilmesi ve ileri dönüşümün sıfır atık süreçlerine dahil edilmesinin önemine dikkat çekti. İMUSUS’ın da bu konuda kamuda önemli bir farkındalık yaratma amacında olduğunu ve bu nedenle atık malzemelerden sanat eserleri ürettikleri “Atıktan Sanata” sosyal sorumluluk projesini hayata geçirdiklerini ifade etti.
Atölyenin uygulamaya yönelik olan ikinci bölümünde ise; plastik kapaklardan piksel art metodu ile bir tablo oluşturulmaya başlandı. Eserin oluşturulması için topluluk üyelerinin kampüs alanları içerisindeki cafe, restaurant ve atık geri dönüşüm kutularından topladığı plastik şişe kapakları kullanıldı. ÇELİKBİLEK, yürütülen projenin bu özelliği ile kurumsal sürdürülebilirlik stratejilerine katkı sağlarken, sıfır atık kampüs projesi için de önemli bir bileşen olduğuna dikkat çekti. Atölyede öncelikle kararlaştırılan karakter için bir desen çalışması yapıldı. Sonrasında ise; desen için uygun renklerde ayrılan kapaklar yıkanarak sterilize edildi. Son aşama olarak ise; kapaklar hazırlanan matris üzerine yerleştirilerek desen oluşturulmaya başlandı.
“Atıktan Sanata” sosyal sorumluluk projesinin plastik kapaklarla yapılan ilk eserinin Kadıköy Çevre Festivali’nde 500’ün üzerinde katılımcı ile birlikte tamamlandığı bilgisini veren IMUSUS Denetleme Kurulu üyesi Esmanur GÖZCÜ, hem kampüs alanları içerisinde hem de kampüs dışında “atık” haline gelen kapakları toplamaya devam ettiklerini, projeye katkı sağlamak isteyenlerin biriktirdikleri kapakları İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi’ne bırakabileceklerini belirtti. Kapaklar ile yapılan eserlerin kamuya açık pek çok alanda sergilenmesini hedeflediklerini ifade eden GÖZCÜ, kamuyu eserlerin hazırlanma sürecine de dahil etmenin ileri dönüşüm konusunda önemli bir farkındalık yarattığına dikkat çekti. GÖZCÜ, açıklamalarına “Ülkemizde atıkların geri dönüşümü konusunda, sıfır atık projesi başta olmak üzere, pek çok çalışma yürütülmeye başlandı. Bu çalışmalar, atık geri dönüşümü konusunda önemli bir farkındalık oluşturulmasına katkı sağladı. Ancak, geri dönüşüm süreci de belirli bir miktarda enerji tüketimi ve karbon salımı gerçekleştiriyor. Biz bu noktada hem çevresel hem de ekonomik açıdan daha avantajlı olan ileri dönüşüm konusuna dikkat çekmek istiyoruz. Kişilerin günlük hayatlarında sıkça kullandıkları ve sonrasında atık haline gelen bu kaynakları kullanıp, onları daha değerli hale getiren yeni ürünler üretiyoruz. Böylece insanların atık piramiti konusunda da bilinç kazanmalarını sağlıyoruz” sözleri ile devam etti.
İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu’nun yürüttüğü bu sosyal sorumluluk projesi ile 576 adet plastik kapağın atık haline gelmesinin ve bu kapakların doğada 450 yıl kalmasının önüne geçilmiş oldu. Böylece, kampüs alanlarımızdaki plastik atık miktarının azaltılması ile Üniversitemizin sıfır atık projesine katkı sağlanmasının yanı sıra, kişilerin çevresel ayak izinin de azaltılmasına katkı sağlandı.
Üniversitemizde 2022 yılından beri İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi tarafından yönetilen “Plastiksiz Temmuz” sosyal sorumluluk projesi, bu yıl İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu tarafından gerçekleştirildi. Projenin akademik danışmanlığını ise; İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi ekibinden aynı zamanda İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu’nun akademik danışmanlığını da yapan Ar.Gör.Ayça ÇELİKBİLEK, topluluk başkanı Ar.Gör.Furkan ERUÇAR ve Öğr.Gör.Zehra SAVAN üstlendi.
İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu (IMUSUS), “Plastiksiz Temmuz” projesinin 2024 yılı etkinlikleri kapsamında kişileri ay boyunca her gün günlük yaşamlarında kullandıkları tek kullanımlık bir plastik ürünü hayatlarından çıkarmaları ve plastiksiz bir yaşama adım atmaları için meydan okumaya davet etti. Meydan okuma süresince sosyal medya hesapları üzerinden her gün bu plastik ürünlerin yarattığı atık üretimi ve çevre kirliliği hakkında bilgi verilerek çevresel farkındalık yaratıldı. Sosyal medya hesabı üzerinden yapılan bu bilgilendirmelerin her birini takiben, kişilere o plastik içerikli ürünün yerine kullanabilecekleri, doğal içerik ve ambalajlı, plastik atık üretmeyen sürdürülebilir alternatifler sunuldu. IMUSUS, aynı zamanda yaratılan bu farkındalığı tüketici davranışlarına da taşıyabilmek için Türkiye ve Dünyada sürdürülebilirlik konusunda öncülük eden ve sürdürülebilir ürün etiketi olan 18 firma ile iş birliği yaptı. Bu iş birliği sayesinde, meydan okumanın belirli günlerinde firmaların sağladığı sponsorluk desteği ile hem öğrenci ve personelimize hem de kamuya, günlük yaşamlarında yeni bir davranış değişikliği yaratabilmek üzere, sürdürülebilir ürünler hediye edildi. Böylece kişilerin plastiksiz bir yaşama ilk adımı atmaları sağlanırken, kampüs topluluğumuzun kullandığı tek kullanımlık plastik atık miktarını ve çevresel ayak izinin azaltılmasına da katkı sağlandı.
Plastik kirliliği ve kişilerin kullandıkları plastik miktarı konusunda farkında olmalarını sağlayarak, onları tek kullanımlık plastik ürünleri hayatlarından çıkarmaları için bir meydan okumaya davet eden “Plastiksiz Temmuz” hareketi 2011 yılından bu yana tüm dünyada kutlanıyor.
