İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sürdürülebilirlik Ofisi ve İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu, çevresel ayak izini azaltmak üzere projeler geliştirmeye devam ediyor.
İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu, Sürdürülebilirlik Ofisi iş birliği ile 2024 yılında kampüs alanlarımız içerisinde oluşan ve ayrıştırılarak toplanan atık kağıtları geri kazanmak için bir sosyal sorumluluk projesi üretmeye hazırlanıyor. Bu hedefi gerçekleştirmek üzere, 21 Aralık 2023 Perşembe günü, “3.İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sürdürülebilirlik Haftası” etkinlikleri bünyesinde, Sürdürülebilirlik Ofisi ve Medeniyet Hamuru iş birliği ile “Geleneksel Yöntem ile El Yapımı Kağıt Atölyesi” düzenlendi. Medeniyet Hamuru’ndan kağıt ustası Nebahat KAVAK ve Zeynep ARIDURU tarafından verilen eğitim, İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi’nde gerçekleştirildi.
Tüm İstanbul Medeniyet Üniversitesi öğrencilerinin, personelinin ve kamunun katılımına açık olarak gerçekleştirilen atölyeye 1 kurum dışı katılımcı, 5 personel ve farklı fakültelerimizde eğitim görmekte olan 5 öğrenci olmak üzere toplam 10 kişi katılım sağladı. Atölyede katılımcılar kağıdın tarihi ve Anadolu’da kağıt üretiminde kullanılan geleneksel yöntemler ile ilgili bilgi sahibi olurken, atık kağıtların geri dönüştürülerek nasıl yeniden kağıt haline getirilebileceği ile ilgili edindikleri bilgileri uygulamaya dökme fırsatı da buldu. Atölye sırasında ve sonrasında devam edilen çalışmalarla, yaklaşık 4kg kullanılmış kağıt geri dönüştürülerek yeniden kağıt haline getirildi.
Atölyede öncelikle Nebahat KAVAK kağıdın tarihi hakkında bilgi vererek, katılımcılara geçmişten günümüze farklı coğrafyalarda kullanılan kağıt örneklerini gösterdi ve her birinin üretim yöntemleri ile ilgili bilgi sundu. KAVAK, anlatımında tarihte yazının bulunmasının öneminin yanında, kültür aktarımının kağıdın üretilmesi ile sağlanabildiğine dikkat çekti ve İngiltere’de parlamento kararlarının geleceğe de aktarılabilmesi amacıyla bir kopyalarının parşömene yazıldığı bilgisini aktardı. Bu noktada, Türk İslam dünyasının bilimin yanı sıra özellikle hat, minyatür, ebru gibi sanat alanlarının da etkisiyle kağıt sanatında önemli bir yer edindiğini vurguladı. Geleneksel Türk kağıdının üretiminde bölgelerin tarımsal girdileri olan ve önemli birer lif kaynağı olan dut, keten, kenevir ve pamuk gibi bitkilerin kullanıldığını belirtti.
Kağıt ve geleneksel Türk kağıt üretim yöntemleri hakkında sunulan teorik bilgilendirmeden sonra, İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu’nun kampüs alanlarında oluşan atık kağıtların geri dönüştürülmesi hedefi doğrultusunda, geleneksel yöntem ile atık kağıtların nasıl geri dönüştürülebileceği konusunda bilgilendirme yapıldı. Kağıt üretiminde kullanılacak olan geleneksel yöntemde, kullanılmış kağıtları yeniden kullanmanın, tüketim için yeni ağaçların kesilmesini önlemesinin yanı sıra, geleneksel yöntemin fabrika üretimine göre çok daha az enerji ve su tüketimi içermesi nedeniyle, uygulanacak olan yöntemin özellikle kaynak verimliliği açısından büyük önem taşıdığı belirtildi. Metodun, geri dönüşüm ve yeniden kullanım ile döngüsel ekonominin önemli bir parçası olduğu vurgulandı. Özellikle atıkların atık toplama alanlarına götürülmesi ve üretilen yeni kağıtların fabrikalardan satış alanlarına ulaştırılması sırasında ulaşım kaynaklı oluşacak karbon salımını engelleyerek düşük karbon ekonomisine katkı sağlayacağına; hem ulaşım kaynaklı hem de üretim kaynaklı enerji tüketimini ve dolayısıyla karbon salımını engelleyerek iklim değişikliğine yönelik etkisinin daha az olacağına dikkat çekildi. Bununla birlikte, kullanılan atık kağıtlar boya içerebileceğinden, kağıt üretiminde kullanılan suyun doğrudan toprak ile buluşturulmamasının önemine değinildi.
Atölyenin ikinci bölümünde ise; Üniversitemiz kampüs alanlarında oluşan atık kağıtlar geri dönüştürülerek yeniden kullanılabilir kağıtlar üretildi. Atölyenin uygulama aşamasında kullanılmak üzere, İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu Sürdürülebilirlik Haftası etkinlikleri öncesinde, kampüslerimizdeki ofisleri gezerek, önceki yıl personelimize dağıtılan ve yıl sonu itibari ile atık haline gelecek olan 2023 yılı takvimlerini topladı. Toplanan bu atık kağıtlar, yeni kağıtlar üretmek üzere, öncelikle yırtılarak ufak parçalar haline getirildi ve liflerin şişmesi için su içerisine koyuldu. Bu kağıt parçaları, bir parçalayıcı yardımıyla daha küçük parçalara ayrıldı ve kağıt ustası eğitmenlerimizin yönlendirmeleri ile yeterli miktarda su ile karıştırılarak kağıt hamuru haline getirildi. Hazırlanan hamur, kağıt yapım teknelerine dökülerek çiçek tohumları ile karıştırıldı, elekler yardımı ile kalıplara alındı. Hazırlanan kağıtların fazla suları alındıktan sonra, kurumak üzere askılara asıldı. Yaklaşık 2 saat süren atölye süresince geri dönüştürülen kağıtlardan çok sayıda A4 ve A5 kağıt üretilirken, ayrıca kitap ayraçları yapıldı. Atölye sonrasında İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi ve İMÜ Sürdürülebilirlik Topluluğu tarafından devam ettirilen çalışma ile yaklaşık 4kg atık kağıt geri dönüştürülerek geleneksel yöntemlerle yeniden kullanılabilir kağıt haline getirildi.
Atölye sayesinde Üniversitemizin sıfır atık politikası doğrultusunda, Üniversitemiz kampüs alanlarındaki atık üretim miktarı azaltılırken, kağıtların yeniden kullanımı ile de kaynak verimliliği sağlanmış oldu.
İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi ve Sürdürülebilirlik Topluluğu’nun kağıt geri dönüşüm çalışmaları hakkında bilgi almak ve ilerleyen atölyelere katılmak için surdurulebilir_imu instagram hesabını takip edebilirsiniz.
