“3.İstanbul Medeniyet Üniversitesi Sürdürülebilirlik Haftası” etkinliklerinin son günündeki oyun saatinde, Türk Kültürü’nde önemli bir yer tutan ve UNESCO tarafından Türkiye’nin somut olmayan kültürel mirası listesine dahil edilen “Mangala” oyununu tanıyacağız. Etkinlikte İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi tarafından mangala hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra, mangala oyun kuralları anlatılacak ve doğal malzemeli ahşap oyun takımlarıyla REDKA sponsorluğunda ve İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi’nin yürütücülüğünde bir Mangala Turnuvası düzenlenecek. Turnuva, 22 Aralık 2023 Cuma günü İstanbul Medeniyet Üniversitesi Ziraat Bankası Kütüphanesi Fuaye Alanı‘nda gerçekleştirilecek.
Oyunun sonunda kazanan katılımcıya, mangala oyunu ve hediye paketi hediye edilecektir.
Yarışma, öğrencilerimizin, personelimizin ve kamunun katılımına açıktır.
Yarışmada katılımcı sayısı 20 kişi ile sınırlıdır. Bu nedenle turnuvaya katılacak olan kişilerin buradaki katılım formunu doldurmaları gerekmektedir.
Atölye Yürütücüsü: İMÜ Sürdürülebilirlik Ofisi
Sponsor: REDKA
Tarih: 22 Aralık 2023, Cuma
Saat: 12:30-13:30
Yer: İMÜ Ziraat Bankası Kütüphanesi Fuaye Alanı
Mangala Hakkında
Mangala, bir Türk zekâ ve strateji oyunudur. Kaşgarlı Mahmut’un Divan-ı Lügati’t-Türk’de sözünü ettiği Köçürme Oyunu’nun, binlerce yıllık geçmişi olduğu düşünülmektedir. Arkeolog Flinders Petrie, Mısır’da İ.Ö. 1400 yıllarından kalma üç sıralı ve on dört delikli bir mangala tahtası bulmuştur. Oyunun 4000 yıllık bir taşı da Kazakistan’da Dastarbaşı’nda bulunmuştur. Tarihi araştırmalar Mangala Oyunu’nun Sakalar, Hunlar ve Göktürkler döneminde de oynandığını göstermektedir.
16.yüzyıldan başlayarak Türk minyatürlerinde mangalaya ait tasvirler yer almıştır. Batılı kaynaklarda ise mangaladan ilk kez 1694’te İngiliz oryantalist Thomas Hyde’nin bir kitabında bahsedilmiştir.
Pek çok farklı coğrafyaya yayılan oyun, oynanan bölgelerin kendi kültürel kimliklerine göre bazı oyun kuralları kazanmıştır. Örneğin; avcı toplayıcı toplumlarda taşlar genelde “tohum” adını almakta, taşları hareket ettirme ise; “tohum saçma” olarak ifade edilmektedir. Türk mangalası ise; bir strateji ve savaş oyunu özelliği taşımakta ve taşlar “asker” olarak görülmektedir. Benzer şekilde, pek çok örnekte taşların alındığı çukura taş bırakma kuralı yokken, Türk Mangalası’nda alınan taşların bir tanesinin kendi otağına, yani çukuruna bırakılmaktadır. Bu kural, Türk sosyal hayatındaki baba ocağına sahip çıkma geleneğinin bir tezahürüdür.
Türk Mangalası aslında bazı kavramları da sembolize etmektedir. Oyunda 12 oyuk bir yıldaki 12 ayı, oyuklarda yer alan her bir 4 taş 4 haftayı sembolize eder. Ayrıca sağ ve sol kısımlarda yer alan hazineler ise Doğu ve Batı’yı ifade etmektedir.
Türkiye’nin moderatörlüğünde Kazakistan ve Kırgız Cumhuriyetiyle birlikte ortak dosya olarak sunulan “Geleneksel Strateji ve Zekâ Oyunu: Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme” 17 Aralık 2020 tarihinde UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kaydedildi.
