Üniversitemiz Araştırma Görevlisi Ayça ÇELİKBİLEK ve jeoloji mühendisi Gökhan SAPMAZ‘ın yürütücülüğünü üstlediği “ElectriCITY: Enerji Tercihleri Oyunu” atölyesi, Kadıköy Belediyesi Çevre Festivali’ne konuk oldu. 04 Haziran günü festivalin atölye alanında gerçekleştirilen atölyelerde, katılımcılara temiz enerji hakkında bilgi verildi ve kentin enerji üretiminde birer karar verici olarak strateji ürettikleri bir rol oyunu oynatıldı.
Kadıköy Belediyesi’nin her yıl Dünya Çevre Günü etkinlikleri kapsamında düzenlediği Çevre Festivali bu sene “Kentte Ekolojik Yaşam” Teması ile düzenlendi. İklim değişikliği başta olmak üzere ülkemiz ve dünyadaki tüm çevre sorunlarına farklı çerçevelerden yaklaşarak bireysel ya da topluluklar olarak çözüm oluşturmayı, ekolojik yaşama dair örnekler sunmayı amaçlayan festivale Üniversitemizden, Ar.Gör. Ayça ÇELİKBİLEK katıldı.
Festivalin 2. gününde atölye alanında katılımcılara gün boyunca temiz enerji üretimi, yenilenebilir enerji kaynakları ve enerji tercihlerinin çevresel maliyetleri hakkında bilgiler veren ÇELİKBİLEK ve SAPMAZ, gün içerisinde ayrıca iki kez katılımcılara kentin enerji ihtiyacını karşılamak üzere yenilenebilir ve temiz enerji stratejilerinin üretilmesi üzerine kurgulanmış bir rol oyunu olan “ElectriCITY: Enerji Tercihleri Oyunu” oyununu oynattı.
ÇELİKBİLEK ve SAPMAZ, atölyelerde öncelikli olarak, kentlerde kullanılan enerji sistemi ve enerji yönetimi ile ilgili genel bilgiler verdi. Bu bağlamda katılımcılara fosil yakıtlar, yenilenebilir enerji kaynakları ve diğer enerji kaynakları olmak üzere birincil enerji kaynakları hakkında bilgiler verildi. Sonrasında bu birincil enerji kaynaklarını kullanılabilir enerjiye çeviren teknoloji ve tesislerden bahsedildi ve bu tesislerin hangi enerji kaynakları aracılığıyla elektrik ürettiği ve üretilen elektriğin ticaret, sanayi, ulaşım ve konut gibi nihai kullanım sektörlerinin hangileri için enerji sağladığı belirtildi. Bu bilgiler sonrasında, Sankey diyagramı aracılığı ile, katılımcılar ile birlikte hangi enerji kaynaklarından üretilen elektriğin nerede kullanıldığı, enerji kaynaklarının üretebildiği enerjinin miktarı ve oluşan kayıp enerji (enerji verimliliği) miktarı tartışıldı. Nihai olarak, enerji politikalarının çevre açısından neden önemli olduğunun anlaşılması için, enerji üretiminde yakıt seçimi kaynaklı ortaya çıkan hava kirleticiler, sera gazları ve su tüketimi hakkında katılımcılara bilgiler verildi. Böylece katılımcıların küresel iklim krizinde enerji yönetiminin önemini anlamaları sağlandı.
Atölyelerin ikinci bölümünde katılımcılara kentlerdeki enerji sisteminin basit bir simülasyonu olan oyun tanıtıldı ve oyunun kuralları anlatıldı. Katılımcılar, her biri farklı kaynağa sahip birer kenti temsil eden beş gruba ayrılarak oyuna başlandı. Gerçek yaşamın bir simülasyonu olarak kurgulanan oyun, karbon maliyetlerinin giderek arttığı, karbon salınımının belirli bir limitte tutulduğu, su tüketiminin belirli bir limitte tutulduğu ve her bir grup için farklı politik, ekonomik koşulların geliştiği 5 farklı etap olarak oynandı. Her bir etapta politik, ekonomik ve çevresel koşulların değişiminin grupların ürettiği enerji politikalarına nasıl yansıdığı ve bu politikaların inşaat ve işletim maliyetlerine ek olarak çevresel maliyetlere ne şekilde yansıdığı tartışıldı.
Atölyeler, 5 etabın sonunda en düşük maliyeti (kurulum+işletim+çevresel) sağlayan ilk üç takımın ilan edilmesi ile sona erdi ve katılımcılara Kadıköy Belediyesi tarafından çeşitli hediyeler takdim edildi.
Rol oyunlarının eğitim, uygulama, politika ve strateji üretme gibi pek çok farklı alanda toplum güçlendirmesi için kullanılan interaktif metotlardan biri olduğunu belirten ÇELİKBİLEK, festival ve atölyenin, kentlilere kent ve ülke yönetiminde alınan kararların sadece ilgili yöneticilerin görev dönemlerinde ve görev alanlarında değil, çok daha uzun dönem ve çok daha geniş alanlarda etkileri olduğunu anlatmak açısından olumlu sonuçları olduğunu belirtti. Oyun kurgusunun, konu ile ilgili temel bilgi edinimini sağlarken, aynı zaman farklı grupların birbirlerinden öğrenmesini ve aktörlerin farklı gruplar açısından da bakabilmelerine olanak sağladığını belirtti. Ayrıca, katılımcıların oyun süresince aldıkları bilgiler ve sergiledikleri aktif tutum ile oyun sonrasında da temiz enerji ve sürdürülebilir kentler için aktif bir katılım sağlamasının ve bireylerin ayak izlerinin azaltılmasının yolunun açıldığını belirtti.
Oyun Hakkında: ElectriCİTY, kentlerin ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisi üretiminde maliyetlere odaklanan basit bir simülasyon oyunudur. Oyun, katılımcılara kentte ne tür bir enerji üretimi yapılacağına karar vermeleriyle birlikte, bu tercihin maliyetleri hakkında düşünmeye teşvik etmek için dinamik bir platform görevi görmektedir. Oyundaki temel amaç, enerji üretiminde yatırım ve işletim maliyetlerine ek olarak, farklı elektrik karışımlarının karbondioksit (CO2) emisyonları ve su kullanımını nasıl etkileyebileceği de dahil olmak üzere çevresel maliyetlerini de değerlendirebilme yetisinin kazandırılmasıdır. Ayrıca oyun, sosyo-politik konuların yanı sıra coğrafi bölgelere özgü farklı enerji bağlamlarını keşfetme potansiyeline de sahiptir. Böylece enerji üretimi ve dolaylı olarak sanayi üretiminde coğrafi eşitsizliklerin de tartışılmasına olanak yaratmaktadır. Oyunun amacı enerji üretiminde “doğru cevabı” söylemek değil, enerji ve politika kararları vermede karşılaşılan zorlukların ve daha da önemlisi ödünlerin anlaşılmasını sağlamaktır.
