Üniversitemiz Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi Araştırma Görevlisi Merve Arslan ÇİNKO’nun Doç. Dr. Zeynep ERES (İTÜ) ile birlikte hazırlamış olduğu, “Kars’ta Bir Rus Dönemi Yapısının Cumhuriyet Döneminde Endüstri Yapısına Dönüşümü: Süt Tozu Fabrikası Ve Korunmasına Yönelik Öneriler” başlıklı araştırma makalesi TUBA-KED Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi’nin 24. sayısında yayımlandı.
ÇİNKO ve ERES, araştırmalarında Kars’ta 19.yüzyılda Ruslar tarafından inşa edilen bir yapının Cumhuriyet Dönemi’nde geçirdiği değişimleri, bir endüstri yapısına dönüşüm sürecini ve Süt Tozu Fabrikası olarak kullanıldığı dönemleri incelendi. Kültürel mirasın mevcut durumunun tespiti yapılarak tarihsel süreç içerisinde geçirdiği değişimleri çeşitli arşiv belgeleri, yazılı ve sözlü kaynaklar doğrultusunda ortaya koydu. Yazarlar ayrıca araştırma sonuçları doğrultusunda, yaklaşık elli yıldır âtıl konumda olan kültürel miras örneğinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için öneriler geliştirdi. Yazarlar, yapının fiziksel bütünlüğünün korunabilmesi için kapsamlı bir onarım çalışmasının yapılması ve yapıya kamusal kullanımı arttıracak yeni bir işlevin verilmesi önerilerinde bulundu. Bu bağlamda, yapının ‘Kent Müzesi’ olarak kullanılması için öneriler geliştirdi. Bu müze tasarımında, yapının mekânsal kurgusu ve fiziksel yapısı gözetilerek kent tarihi, süt tozu fabrikası ve üretim süreci, demiryolu mirası ve tarihi, toplumsal tarih, kent ekonomisi gibi farklı temalarda kentin önemli öğelerinin sergilenmesinin yanı sıra çocuk atölyelerinin düzenlenmesine yönelik öneriler sundu.
Yaklaşık 120 yıldır ayakta olan yapının bundan sonra ne gibi etkilere maruz kalacağı bilinmemekle beraber, çalışmada Eski Süt Tozu Fabrikası’nın müze olarak yeniden işlevlendirilmesi ile hem bu kültür varlığının korunması hem de kamu mülkü olan yapının yine kamu yararına kullanımının sağlanması teşvik edildi. Yeni kullanım önerileri sunularak yapının korunması, aynı zamanda sürdürülebilir bir tarih ve kent üzerine katkı sunulması, çalışmanın önemli çıktılarından birini oluşturdu.
Makaleyi buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.