Hukuk Fakültemiz öğretim üyelerinden Dr.Öğr. Üyesi Cemal KALKAN, 5 Mart 2022 tarihinde Paris Din Hizmetleri Ateşeliği’nde gerçekleştirdiği konuşmasında Fıkıh ve Faizsiz Bankacılık konusunu ele aldı.
KALKAN konuşmasında hukuk, ekonomi ve siyaset ile bütün bu alanlardaki faaliyetlerin dinle olan ilişkisi üzerinde durdu. Buna yönelik olarak Kuran ve sünnette ana hatları bildirilen ekonomik büyüme sağlayacak faaliyetlerin fıkıhta tanımlanarak sistemleştirildiğine işaret eden KALKAN, faizin kesin bir şekilde yasaklandığının fıkıh sistemi içerisinde kabul edildiğine dikkat çekti. Bu noktada, günümüzde faizsiz bankacılık uygulamaları gerçekleştiren katılım bankalarından söz etti. Günümüz faizsiz bankacılık uygulamalarında çağdaş mudârabe uygulamasının yer aldığını aktardı. İslami finansta paranın tek başına bir değeri olmadığından, para bir mübadele aracı olarak kullanıldığına dikkat çeken KALKAN, birbiriyle irtibatlı üç ilişkiden oluşan bu bankacılık sisteminde faizsiz bankaların sermaye sahipleri ile işletmeci mudâribler arasındaki ilişkiyi organize eden kurumlar olduğunu belirtti. Tarafların finansmana konu olan yatırımın kâr ve zararını paylaşacakları bir ortaklık kurduğunu aktardı. Mudârabe sözleşmesine dayandırılarak katılma hesapları için toplanan fonların genellikle fon talebinde bulunan müşterilere murâbaha yöntemiyle kullandırıldığını ve kullandırılan söz konusu fonlardan elde edilen gelirlerin hesaba kaydedildiğini aktardı.
İslamî Finans Kuruluşları İçin Muhasebe ve Denetleme Kurumu’nun yayımladığı faizsiz bankacılık standartlarına uygun olarak yürütülen bu sistemde katılım bankacılığına erişim sağlayan kişilerin, fıkıha uygun faaliyet gösterebildiğini; ancak sistemde iyileştirilmesi gereken kısımların olduğunu belirterek önerilerini sıraladı.