İstanbul Medeniyet Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü tarafından düzenlenen “İstanbul Kent Araştırmaları” seminer serisinin onuncusu 16 Haziran 2021 tarihinde çevrim içi olarak düzenlendi. Şehir ve Bölge Planlama Bölümümüz Araştırma Görevlisi H. Aysun ÖZKAN YAZAR moderatörlüğünde gerçekleşen seminere Gebze Teknik Üniversitesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden Araş. Gör. EMRE SÖYLEMEZ, “Kent Coğrafyasında Diyalektik Bir Yöntem Olarak Ritimanaliz: İstanbul, Kadıköy Kent Araştırmaları Üzerine” başlıklı sunumu ile konuk oldu.
SÖYLEMEZ sunumuna ritim ve ritimanaliz kavramlarının literatürde ortaya çıkış sürecini açıklayarak başladı. İlk kez Santos ve Lefebvre tarafından ortaya atılan ve kentsel dinamiklerin okunmasında kent yaşamını bir süreç olarak ele alan kavramın, kentlere dair kapsamlı bir bakış açısı oluşturmak ve kentin karmaşık yapısını okumakta alternatif bir yöntem olarak kullanıldığını belirtti. Ritimanaliz kavramının zaman olgusunu toplum ve mekân boyutlarıyla birlikte ele alan çok boyutlu bir yaklaşım sunmasının, şehircilik çalışmaları açısından büyük bir avantaj ve kentleşme süreçlerini okumak için kapsamlı bir yöntem olmasına dikkat çekti.
SÖYLEMEZ çalışmasında ritim ve ritimanaliz kavramlarını incelemek için karmaşık ve zorlayıcı yapısına karşın İstanbul´u seçme sebebini ise; toplumsal niteliklerin kent mekanına yansımalarının daha zengin bir okuma sağlaması olarak açıkladı. Özgün ve dinamik karakteriyle kentin eski ancak eskimeyen bölgesi olan Kadıköy’ü vaka alanı olarak seçen SÖYLEMEZ, bölgeyi konu edinen ve değişim olgusuna odaklanan çok sayıda bilimsel yayını ele aldı. Ritimanaliz olgusuna diyalektik bir yöntem olarak yaklaşan SÖYLEMEZ, seçtiği vaka çalışmalarını amaç, kapsam, yöntem ve önem üzerinden tanımlayarak ritimanaliz perspektifiyle değerlendirdi.
5 başlık altında kategorize ettiği 10 bilimsel çalışmanın yaklaşımları ve yöntemlerini, zaman-mekân- toplum boyutlarını ele alabilme kapasiteleri üzerinden değerlendirdi. Seçtiği vaka çalışmaları üzerinde bu üç boyutun ne şekilde ele alındığını ve çalışmaların güçlü- zayıf yönlerini birlikte değerlendirdi. Bulgular ışığında yalnızca niceliksel yöntemlere dayanan çalışmaların zaman-mekân-toplum boyutlarının kapsayıcılığını sağlayacak detaylı bir çalışma sunamayacağını, yalnızca niteliksel yöntemlere dayanan çalışmaların ise niceliksel veriler olmadan açıklayıcı olamayacağına dikkat çekti. Öte yandan her iki yöntemi kullanan araştırmaların ise ritimanaliz yönteminin amaçlarına yakınlaştığını ancak yine de tüm boyutları ele almakta eksik kalabildiğini belirtti. SÖYLEMEZ, çalışmasının sonunda ritimanaliz kavramının planlama çalışmalarının geleceği açısından ne gibi katkılar sunabileceğine dikkat çekti. Daha sürdürülebilir kent ve topluluklar sağlamak için bu üç kavramı bir arada inceleyen çalışmalara ihtiyaç duyulduğuna vurgu yaptı.
Sunum sonrası gelen sorulara istinaden araştırmacı çalışmasının zorlayıcı yönleri ve kısıtlarından bahsetti. Ayrıca ritimanaliz kavramının ele aldığı zaman-toplum- mekân boyutlarının her üçünü başarılı biçimde ele almış vaka çalışmalarının varlığını tartıştı.
.png)